Na podstawie artykułu Dr hab. n. farm. Ilony Kaczmarczyk-Sedlak

Alkaliczne wody mineralne,  przeznaczone są  do codziennego spożycia. Systematyczne  spożycie takiej wody może przyczynić się do zachowania zdrowia, dobrego samopoczucia i odpowiedniej kondycji.

Zalety wody alkalicznej

Alkaliczny/zasadowy odczyn wody może być pomocny w zwalczaniu skutków zakwaszenia organizmu ( przewlekłej kwasicy metabolicznej niskiego stopnia- LGMA- low grade metabolic acidosis). Zasadowy  odczyn wody alkaliczne zawdzięczają  obecności wodorowęglanów. Najczęściej jest to wodorowęglan sodu. Związek ten jest na co dzień stosowany w celach spożywczych jako soda oczyszczona. Co ważne sód w połączeniu a anionem wodorowęglanowym nie wykazuje działania podwyższającego ciśnienie tętnicze.  

 Wody mineralne to wody pierwotnie czyste, pochodzące z podziemnych ujęć nie zawierają obecności szkodliwych substancji związanych z działalnością człowieka

 Mineralne wody alkaliczne nie ma statusu wody leczniczej, dzięki czemu mogą być spożywane przez każdego. Wody lecznicze są przeznaczone do terapii konkretnych schorzeń, a nie do codziennego użycia.

Woda stanowi przeciętnie 60% masy ciała człowieka i jest składnikiem każdej jego komórki. Umożliwia przebieg procesów życiowych w organizmie. Woda to doskonały rozpuszczalnik dla wielu składników, zapewnia transport składników odżywczych i tlenu do komórki oraz produktów przemiany materii i dwutlenku węgla z komórek. Woda jest potrzebna do prawidłowego przebiegu procesu trawienia i regulacji temperatury ciała. Zapewnia ochronę narządów wewnętrznych, m.in. mózgu czy gałki ocznej, umożliwia właściwą ruchliwość stawów.

Zawartość wody w organizmie człowieka powinna być utrzymywana na stałym poziomie. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia ilość spożywanej wody powinna wynosić 30 ml/kg masy ciała/dzień (osoba ważąca ok. 70 kg powinna wypijać 2,1-2,3 I wody). Taka ilość wody powinna być spożywana z dietą w postaci napojów lub jako składnik produktów spożywanych. Zapotrzebowanie na wodę wzrasta w trakcie przebywania w otoczeniu o podwyższonej lub obniżonej temperaturze oraz obniżonej wilgotności. Przy wzmożonej aktywności fizycznej następuje utrata wody wraz z potem oraz przez płuca, co wiąże się z koniecznością większego spożycia płynów.

NATURALNA. ALKALICZNA WODA ŹRÓDLANA www.swiecickizdroj.pl

W ostatnich latach nastąpił dynamiczny wzrost konsumpcji wód źródlanych. Według skali pH wody źródlane systematyzuje się jako kwaśne (wartość pH 5-6], neutralne (wartość pH 6-7) i alkaliczne/zasadowe (wartość pH 8-10). Większość wód źródlanych charakteryzuje się zakresem pH 5,7-77. Tylko nieliczne wody są alkaliczne.

Korzystny wpływ wody alkalicznej może ujawnić się już bezpośrednio po spożyciu poprzez neutralizowanie kwasów znajdujących się w przewodzie pokarmowym. Natomiast po wchłonięciu z przewodu pokarmowego woda alkaliczna może łagodzić skutki zakwaszenia organizmu.

1. WODA ALKALICZNA MOŻE NEUTRALIZOWAĆ DZIAŁANIE KWASÓW W PRZEWODZIE POKARMOWYM

Jama ustna

Produkty spożywcze o odczynie kwaśnym mają udowodnione działanie erozyjne na szkliwo zęba i zębinę (pH < 5,5) oraz na cement korzeniowy (pH < 6,2). Proces odbudowy zniszczonych tkanek zęba zachodzi jedynie wtedy, gdy pH w jamie ustnej utrzymuje się powyżej 5,5 przez dłuższy czas. Do kwasów pokarmowych o działaniu erozyjnym zalicza się między innymi kwas cytrynowy, jabłkowy, fosforowy. Kwasy spożywcze zawarte są w napojach typu soft drink, napoje energetyzujące, soki owocowe, alkohole (wino wytrawne, piwo), owoce cytrusowe, owoce jagodowe, produkty z dodatkiem octu, sosu winegret, keczupu, musztardy. Za wzmożoną syntezę szkodliwych kwasów w jamie ustnej odpowiedzialne są również produkty bogate w cukry proste oraz słodkie napoje. Występujące w jamie ustnej kwasy mogą być częściowo neutralizowane przez ślinę albo produkty alkaliczne, takie jak woda alkaliczna.

Przełyk

Choroba refluksowa przełyku (refluks żołądkowo-przełykowy,) to schorzenie, w którym występuje nieprawidłowe cofanie się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku. Głównym objawem jest zgaga, a powikłaniem - stan zapalny przełyku. W stanach zapalnych przełyku, kwaśne produkty spożywcze dodatkowo drażniąc błonę śluzową przełyku powodują ból. Woda alkaliczna może neutralizować w przełyku zarówno kwaśną treść pokarmową, jak i kwasy spożywcze.

W żołądku znajduje się kwas solny nadający sokowi żołądkowemu odczyn kwaśny (pH ok. 1,5). Kwas solny pełni ważną funkcję w procesie trawienia, ale niestety ma silnie właściwości żrące. Śluz występujący w żołądku chroni ściany żołądka przed kwasem solnym oraz samostrawieniem. Jednak zbyt duża zawartość kwasu solnego w soku żołądkowym prowadzi do nadkwaśności i uszkodzenia naturalnej bariery ochronnej śluzu. Nadkwaśność może towarzyszyć chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nerwicy, przewlekłemu zapaleniu żołądka, ostremu zapaleniu żołądka spowodowanemu stosowaniem salicylanów lub alkoholu, a także może występować u osób nadużywających mocnej herbaty i kawy, palaczy tytoniu oraz u chorych leczonych kortykosterydami. Wskazane jest wówczas stosowanie diety oraz środków alkalicznych w celu neutralizacji nadmiaru kwasu solnego i zmniejszaniu jego skutków działania.

Jelito

W wyniku ostrych biegunek może dojść do zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie, między innymi w wyniku utraty związków o charakterze zasadowym (wodorowęglanów). Spożywanie wody alkalicznej może uzupełnić niedobór tych związków w jelicie.

1. WODA ALKALICZNA MOŻE BYĆ POMOCNA W UTRZYMANIU RÓWNOWAGI KWASOWO- ZASADOWEJ ORGANIZMU

Równowaga kwasowo-zasadowa, czyli równowaga pomiędzy związkami kwasowymi i związkami zasadowymi, jest jednym z podstawowych warunków prawidłowego funkcjonowania organizmu. Większość komórek ma wąską tolerancję na zakwaszenie, gdyż tylko stałe pH warunkuje prawidłowy przebieg procesów metabolicznych, które służą odżywianiu i odtruwaniu komórki. W związku z tym w celu utrzymania prawidłowej równowagi kwasowo-zasadowej u osoby zdrowej pH krwi ma bardzo wąski zakres od 7,35 do 7,45. Dlatego w organizmie muszą istnieć mechanizmy kontrolujące i przywracające prawidłowe pH we krwi. Do głównych ogniw regulacji równowagi kwasowo-zasadowej należą płuca, nerki, układ kostny, przewód pokarmowy oraz tzw. układy buforowe krwi (układ kwas węglowy/wodorowęglany i układ hemoglobinowy).

W celu utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej organizm dąży do wydalenia takiej ilości kwasów i zasad, jaka powstaje w wyniku procesów metabolicznych w organizmie oraz jest wprowadzana do organizmu wraz z dietą. W warunkach fizjologicznych organizm jest narażony na gromadzenie kwasów. Dlatego codzienna dieta powinna się składać w 80 % z produktów zasadotwórczych i obojętnych, natomiast resztę (20%) powinny stanowić produkty kwasotwórcze. Niestety współczesna dieta charakteryzuje się przewagą produktów kwasotwórczych.

Spożywcze produkty kwasotwórcze, to takie, które wchodząc w metabolizm organizmu, ostatecznie powodują jego zakwaszenie. To przede wszystkim mięso (w tym ryby, drób) oraz jego przetwory, jaja i produkty zbożowe. Natomiast produktami zasadotwórczymi, które przeciwdziałają kwasicy, są warzywa, owoce, mleko, sery. Zdolność zapobiegania zakwaszeniu organizmu może mieć woda alkaliczna, która w odróżnieniu od wymienionych wcześniej produktów zasadotwórczych, szybko się wchłania i może przeciwdziałać zakwaszeniu organizmu od razu po wchłonięciu.

Oprócz nieodpowiedniej diety również inne czynniki mogę sprzyjać zakwaszeniu organizmu:

biegunka (zwiększone wydalanie związków zasadowych wraz z masami kałowymi)

•  nadmierna fermentacja jelitowa spowodowana niewłaściwą dietą lub beztlenową florą jelitową

nadmierne stosowanie używek: kofeiny, alkoholu, nikotyny

• nadwaga i brak aktywności fizycznej
•  nadmierny wysiłek fizyczny (u sportowców) stres i ciągły pośpiech
•  przewlekła gorączka
•  działania niepożądane niektórych leków np. środków przeczyszczających, salicylanów, diuretyków oszczędzających potas

Na zakwaszenie organizmu narażone są szczególnie osoby z:

•  zespołem wadliwego trawienia lub wchłaniania (zwiększony napływ do jelita grubego niestrawionych lub niewchłoniętych węglowodanów powoduje wzrost syntezy kwasu mlekowego)
•  zaburzeniami metabolicznymi np. w przebiegu cukrzycy,
• upośledzoną funkcją nerek,
• nieprawidłową drożnością dróg oddechowych np. przewlekłe stany zapalne oskrzeli, astma,
•  ograniczoną ruchomością klatki piersiowej np. w wyniku stanów zapalnych stawów i kości

zespołem bezdechu w czasie snu.

•  Zwiększoną skłonność do zakwaszenia mają ludzie starsi. Związane to jest ze zmniejszoną zdolnością nerek do wydalania związków o charakterze kwaśnym, zmniejszoną czynnością płuc, niewydolnością krążenia, występowaniem cukrzycy, skłonnością do zaparć (i w związku z tym nadużywaniem środków przeczyszczających) oraz z większą potrzebą stosowania różnych leków np. salicylanów ze względu na ich działanie przeciwbólowe i przeciwreumatyczne.

Przewlekłe zakwaszenie organizmu może sprzyjać rozwojowi osteoporozy. Kiedy rezerwy zasadowe krwi okazują się niewystarczające, organizm wykorzystuje inną możliwość przywracania równowagi kwasowo-zasadowej. Jedną z możliwości jest demineralizacja kości i uwolnienie wapnia z kości do krwi.

Należy również zwrócić uwagę na fakt, że zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej wpływają na losy leków w ustroju. Może dojść do zmiany wchłaniania, transportu, metabolizmu i wydalania leków z organizmu, a to z kolei może zmniejszać skuteczność farmakoterapii różnych schorzeń.

Do podstawowych objawów zakwaszenia organizmu można zaliczyć: zmęczenie, bezsenność, nadmierne napięcie nerwowe, depresję, brak apetytu, bóle głowy, zaburzenia przemiany białek, tłuszczów, węglowodanów oraz częste infekcje i zmiany na skórze.

Badania naukowe wskazują na korzyści w spożywaniu wody alkalicznej m.in. obserwuje się poprawę gęstości mineralnej  kości i masy mięśniowej, zmniejszenie częstości zapadania na choroby układu sercowo-naczyniowego, działanie ochronne na komórki trzustki wytwarząjące insulinę.

Zawarte w wodzie alkalicznej wodorowęglany mogę sprzyjać alkalizacji wydzieliny oskrzeli, co prowadzi do jej upłynnienia i ułatwia odkrztuszanie. Działanie to może okazać się korzystne w przypadku schorzeń układu oddechowego.

Woda alkaliczna może być pomocna w leczeniu kamicy moczanowej oraz kamicy cystynowej. Podstawą leczenia kamicy moczanowej jest alkalizacja moczu, gdyż w miarę wzrostu pH wzrasta rozpuszczalność moczanów, a to zapobiega ich odkładaniu w nerkach. Wśród zaleceń dietetycznych dla osób z kamicą moczanową wymienia się więc stosowanie alkalizujących napojów zawierających wodorowęglany. Podobnie alkalizacja moczu zwiększa rozpuszczanie się cystyny, której odkładanie się w nerkach jest przyczyną kamicy cystynowej.

Stosowanie wody alkalicznej w wyżej wymienionych przypadkach oraz w innych poważnych schorzeniach powinno być skonsultowane z lekarzem.

21.05.2016 r.

Tekst opracowano na podstawie:

1. Abol-Enein H, Gheith O, Barakat l\l i wsp. Ionized Alkaline Water: New Strategy for Management of Metabolic Acidosis in Experimental Animals. Ther Apher Dial, 2009; 13: 220-224
2.  Bujko J. Podstawy dietetyki. Warszawa, Instytut Żywności i Żywienia, 2010
3. Drobnik M. Ocena właściwości farmakodynamicznych średniozmineralizowanej wody alkalicznej przeznaczonej do dystrybucji jako butelkowana naturalna w/oda mineralna. Roczn. PZH, 2000; 51: 379- 384
4. Jarosz M. Praktyczny podręcznik dietetyki. Warszawa, Instytut Żywności i Żywienia, 2010
5. Kokot F. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo- zasadowej. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2013
6. Koufman JA, Johnston N. Potential benefits of pH 8.8 alkaline drinking water as an adjunct in the treatment of reflux disease. Ann Otol Rhinol Laryngol. 2012; 12: 431-4
7. Mousa HA. Health Effects of Alkaline Diet and Water, Reduction of Digestiue-tract. Altern Ther Health Med. 2016; 22 Suppl: 24-33
8. Sprawozdanie z wyników badań wody pobranej z punktu poboru Żeromin, gmina Tuszyn z dnia 16.05.2016 r. Laboratorium Salubris, ul. Poznańska 2, Tulce.
9. Wright KF. Is Your Drinking Water Acidic? A Comparison of the Varied pH of Popular Bottled Waters. Bacterial Load, and Earthing. J Dent Hyg. 2015; 89 Suppl 2: 6-12
10. Wynn E, Krieg M-A, Aeschlimann J-M i wsp. Alkaline mineral water lowers bone resorption even in calcium suffciency: Alkaline mineral water and bone metabolism. Bone 2009; 44:120-124

Zobacz także:

Wody alkaliczne270.38 KB